Vitamin bổ sung: Lợi và hại

 

 

Mỗi năm người dân Hoa kỳ tiêu tới 7.5 tỉ mỹ kim về các vitamin bổ sung (vitamin supplements) để mong  sống thọ hơn, chậm già hơn và chống lại mọi thứ bệnh tật.

Cái hại của vitamin bổ sung

Trên internet có cả hàng triệu bài viết và quảng cáo nói về lợi ích kỳ diệu của vitamin, nào là tăng cường sinh lực,  kích thích trí óc, cải thiện tình dục,  nào là đảo đổi ung thư, loại bỏ các “mảng” trong mạch máu…

Nhưng các nghiên cứu mới đây không những đã bác bỏ những lời “rao”  đó mà  còn cho thấy là một số các vitamin bổ sung lại  có hại là đằng khác .Dưới đây là vài thí dụ:

-Một báo cáo đăng vào tháng hai vừa qua trên tạp chí American Medical Association cho biết là dùng các chất vitamin chống oxi hoá ( như vitamin A, beta carotene, vitamin  E và C)  làm tăng rủi ro tử vong  lên 16 phần trăm

-Một nghiên cứu thực hiện vào tháng năm vừa qua tại Đại học Washington chứng tỏ là dùng vitamin E với liều lương cao (400 IU trở lên mỗi ngày) trong thời gian mười năm tăng đáng kể rủi ro bị ung thư phổi cho những người nghiên hút. Ngoài ra dùng qúa nhiều niacin có thể tổn hại đến gan  và  dùng quá nhiều vitamin A tăng rủi ro bị ung thư gan , phổi và cũng còn có thể gây khuyết tật bẩm sinh và giảm mật độ xương

-Các nhà khảo cứu tại Trung tâm National Cancer Institute đã phát hiện là đàn ông khi uống quá một viên multivitamin một ngày có rủi ro bị ung thư tiền liệt tuyến tăng triển cao hơn 32 phần trăm so với người không uống.

Đây là chưa nói tới chất lương của các vitamin bổ sung bán trên thị trường, Theo ConsumerLab.com thì trong 21 nhãn hiệu multivitamin đươc kiểm tra thì có tới 11 nhãn hiệu chứa không đúng chất lương chuẩn định như ghi trên nhãn dán , 1 nhãn hiệu có nhiễm chì, và 3 nhãn hiệu có thuốc không tan đúng trong thời gian qui định là 30 phút. Một kiểm nghiệm khác phát hiện là phân nửa các loại thuốc bổ sung B-complex đươc phân tích không chứa đủ số lương acid folic như đã ghi trên nhãn dán.

Tuy vậy hi vọng vấn đề này trong vòng vài năm nữa sẽ không còn nữa vì Cơ quan Kiểm soát Dươc phẩm (FDA) đã đưa ra những qui định mới bắt buộc các thuốc bổ sung phải đươc đảm bảo về độ tinh khiết và các chi tiết ghi trên nhãn dán phải chính xác,

Cái lợi của vitamin nói chung

Mặc dầu  dùng quá liều lương hay một cách bừa bãi các vitamin bổ sung có hại cho sức khỏe nhưng cũng có nhiều nghiên cứu  cho thấy sự cần thiết của các vitamin và khoảng chất đối với sức khoẻ của con người.

Tỉ như vitamin D.giữ một vai trò quan trọng trong sự hấp thu calcium và tăng cường sức khoẻ của xương.  Hội National Osteoporosis Foundation khuyến cáo người lớn dưới 50 tuổi phải thâu nhập mỗi ngày 1,000mg calcium và 400-800IU vitamin D3 và những người từ 50 tuổi trở lên phải thâu nạp 1,200mg calcium và 800-1,000IU vitamin D3 qua thức ăn hay thuốc bổ sung. Nhiều nghiên cứu khác còn cho thấy là vitamin D có công dụng chống ung thư và những bệnh tật khác.

Nhiều khi liều lượng một số vitamin mà cơ thể cần thâu nhập phải cao hơn mức định chuẩn. Tỉ như phụ nữ mang thai phải uống thêm acid folic bổ sungđể tránh thai nhi bị khuyết tật bẩm sinh, các phụ nữ thiếu máu phải uống thêm sắt (iron) bổ sung, các phụ nữ mãn kinh cần vitamin D và calcium để phòng chống gãy xương, các người có nguy cơ bị thoái hóa võng mạc cần uống thêm chất chống oxi hóa và kẽm (zinc) bổ sung.

Thực phẩm vẫn tốt hơn thuốc vitamin bổ sung

Cho tới nay cũng chưa có bằng chứng rõ ràng về việc nên hay không nên khuyến cáo dùng vitamin bổ sung. Nhưng theo bác sĩ Michael Roizen thuộc Cliveland Clinic thì “ các vitamin và khoáng chất thâu nạp qua thuốc bổ sung không hiệu nghiệm bằng qua thực phẩm.. Không ai biết rõ là tại sao nguồn thự phẩm lại tốt hơn, nhưng có lý thuyết cho rằng thiên nhiên đã tạo ra trong thực phẩm một sự quân bình về hợp chất mà chúng ta không thể lập lại đươc trong phòng thí nghiệm.

Một nghiên cứu mới đây tại Đại hoc Harvard cho thấy là các vitamin C , E và beta carotene chứa trong thực phẩm có khả năng bảo vệ tim nhưng nếu dưói dạng thuốc bổ sung thì lại chẳng có hiệu ứng gì. Giáo sư Robert Eckel thuôc Đại học Colorado nói “Trước khi dùng thuốc bổ sung các bạn hãy thử theo một chế độ ăn uống lành mạnh và quân bình.:. Giáo sư Roizen cũng có cùng nhận định

“ Tôi nghĩ muốn tránh các bệnh tật về dinh dưỡng chúng ta hãy nên thâu nạp đủ luợng vitamin cần thiết qua thực phẩm. Nếu không đủ thì lúc đó chúng ta mới nên uống thêm vitamin bổ sung”

Kết luân

Chúng ta ai cũng cần vitamin và khoáng chất vì những chất này rất thiết ỳếu cho sức khoẻ và đời sống thọ. Nhưng không phải vì thế mà chúng ta cần tới một liều lương lớn những chất dinh dưỡng chủ yều ấy dưới dạng thuốc bổ sung (supplements).

Tốt nhất cho sức khoẻ là chúng ta hãy thâu nhập những vitamin và khoáng chất ấy qua một thực chế quân bình, nhưng tiếc thay chỉ chừng 3 phần trăm trong chúng ta ăn uống đúng tiêu chuẩn mà thôi. Do đó, trừ khi bác sĩ khuyên quí vị uống thuốc bổ sung vì lý do bệnh tật, một viên multivitamin mỗi ngày là đủ cho một người khoẻ mạnh bình thường. Quí vị hãy đọc nhãn dán trên hộp thuốc bô sung để xem liều lương của mỗi chất dinh dưỡng và tham khảo với bác sĩ trước khi dùng nhất là khi qúi vị đang uống thuốc theo toa bác sị.

Dựavào kết quả nghiên cứu mới nhất dưới đây là những điều nên biết về 10 loai vitamin và khoáng chất :

Vitamin A

Số lương vitamin A dư thừa sẽ tích tụ và có thể trở thành độc hại. Qúa nhiều vitamin A có thể làm mắt mờ, nhức đầu, nôn mửa và còn gây tổn hại cho gan, xương, hệ thần kinh trung ương

RDA:  Đàn ông 900mcg. Đàn bà: 700mcg.

           Một trái cà rốt 7-inch chứa 600mcg. Các thực phẩm khác chứa vitamin A là ngũ cốc tăng cường, rau lá xanh đậm, trái cây, khoai lang

Beta  carotene

Beta carotene biến thành vitamin A trong cơ thể. Dân chúng không nên dùng, đặc biệt là người nghiện hút vì nếu dùng thường dễ bị ung thư phổi.. Ngoài ra nếu lương beta carotene trong máu mà cao thì rủi ro ung thư tiền liệt tuyến tăng gấp ba

RDA  chưa xác định

          Có trong rau lá xanh, trái cam quit

Vitamin C

Không có bằng chứng là vitamin C giúp phòng chống bệnh cảm lạnh, bệnh tim, bệnh đục thủy tinh thể hay ung thư

RDA   Đàn ông 90mg   Đàn bà  75 mg

           Môt ly cam vắt là đủ nhu cầu

           Người nghiện hút cần thêm 35mg

Vitamin E

Liều lương cao vitamin E có thể làm loãng máu  gây đột qụy do xuất huyết não cho những người có cao huyết áp không kiểm soát đươc

Không có bằng chứng là vitamin E bảo vệ tim và phòng chống ung thư

RDA   15mg

           Một ounce hạt hạnh nhân rang (roated almond) cung cấp đủ phân nửa nhu cầu hàng ngày về vitamin E

Selenium

Hầu hết người Mỹ có đủ khoáng chất này qua thức ăn. Nhiều khoáng chất này trong cơ thể có thể phát sinh bệnh tiểu đường loại  II

RDA  55mcg

          Một bánh xăng-quít cá thu ( tuna) hay một nhúm trái hồ đào brazil ( brazil nut )là đủ

Folic Acid

Folic acid rất cần cho phụ nữ mang thai để tránh tật bẩm sinh cho thai nhi.

Folic acid không ảnh hưỏng gì  lên bệnh tim, ung thư và trầm cảm. Tác dụng giảm rủi ro bị Alzheimer của folic acid chưa rõ rệt

RDA  400mcg

          Có trong rau lá xanh xậm, ngũ cốc tăng cường và bánh mì nguyên hạt

Niacin

Niacin có thể dùng để trị bệnh cholesterol cao nhưng phải đươc bác sĩ theo dõi vì có tác dụng phụ nghiêm trọng kể cả làm tổn thương gan

RDA   Đàn ông 16mg    Đàn bà 14mg

           Có trong thịt, cá, gà vịt, đậu và trứng

Lycopen

Nghiên cứu mới đây cho thấy lycopen không có tác dụng bảo vệ chống  ung thư như đã từng nói trước đây

RDA   chưa xác định

            Vẫn nên ăn cà chua (hay tốt hơn sốt cà chua) vì chứa nhiều chất dinh dưỡng khác

 Sắt (Iron)

Đàn bà có thai hay những người bị thiếu máu cần uống thêm khoáng chất bổ sung này

RDA   Đàn bà trên 50 tuổi và đàn ông:  8mg

           Đàn bà 19 – 50 tuổi : 18mg

           Có trong thịt đỏ, gà vịt, ngũ cốc tăng cường, đậu phơi khô, rau lá xanh

Kẽm (Zinc)

Liều lương cao kẽm trong cơ thể có thể làm xáo trộn tiến trình chuyển hoá đồng (copper) và sắt (iron) , làm yếu hệ miển nhiễm và giảm mức cholesterol tốt (HDL)

Tác dụng của zinc lên bệnh cảm lạnh chưa rõ rệt. Zinc bổ sung  tương tác với một số thuốc như trụ sinh, thuốc cao huyết áp

RDA   Đàn ông 11 mg   Đàn bà 8mg

           Có trong thịt , gà vịt, đậu, bơ sữa

       The Vitamin Myth—Neena Samuel-  Reader’s Digest 11/07

Chú giải

RDA

RDA là tên tắt của Recommended Dietary Allowance hay Recommended Daily Allowance. . RDA qui định tiêu chuẩn về lượng cho phép tiêu thụ mỗi ngày của từng chất dinh dưỡng.

RDA đang đươc Hoa kỳ và Gia nã đại duyệt lại và khi xong sẽ đổi tên thành DRI (Dietary Reference Intake)

IU

IU là tên tắt của International Unit (cũng còn là UI= unité internationale)

Trong dươc học, IU là số đo lượng của một chất dựa vào hoạt tính sinh học của chất ấy (tác dụng). Đó là đơn vị đo lường của vitamin, hormone. và thuốc men, vaccine cùng các chất hoạt  tính sinh học khác.

Định nghĩa của IU thay đổi theo từng chất do sự thoả thuận quốc tế

Tỉ dụ

1 IU vitamin A tương đương về hoạt tính sinh hoc với 0.3ug retinol hay 0.6ug beta carotene

1IU vitamin C tương đương về hoạt tính sinh học với 50 ug L-ascorbic acid

1IU vitamin D tương đương về hoạt tính sinh học với 0.025 ug cholecalciferol….